Korte geschiedenis jachthoorn
De jachthoorn heeft een lange geschiedenis als instrument. Eerst was het vooral een signaalinstrument met maar één toon. Signalen bestonden toen alleen uit lange en korte stoten. In de tijd van Karel de Grote krijgt de jachthoorn een plaats in de adellijke jacht in West-Europa. De jachthoorn ‘groeit’ ook verder: hij wordt langer, waardoor er meer tonen uit kunnen komen. En de signalen ook uit meerdere tonen kunnen bestaan.
Na de overstap van natuurhoorns naar gefabriceerde metalen hoorns ontstaat in West-Europa, in Frankrijk, eerst de trompe de chasse. Weer later gaat de jachthoorn uiteen in een Franse traditie: de Trompe d'Orleans, terwijl in Duitsland de Plesshoorn een geheel eigen plaats heeft verworven. een geheel eigen plaats verworven.
Bij de jacht
Vooral de parforcehoorn en de Plesshoorn worden nu gebruikt om mee te communiceren tijdens een jachtdag (de aanvang van de drift, einde schieten, drijvers verzamelen en het halalli). Is er succesvol gejaagd, dan is de hoorn in gebruik bij het tableau om de dood-signalen te blazen. Tijdens zo een jachtdag wordt de hoorn ook wel eens gebruikt om: elkaar te begroeten, het “zum Essen" te blazen of om afscheid te nemen. Daarnaast zijn er nog de vele fanfares en muziekstukken en niet te vergeten de Hubertusmissen in vele varianten.
Lessenreeks
De 10 lessen van 1,5 uur gaan tweewekelijks door op kasteeldomein Calmont op woensdagavond van 19u tot 20u30.
De eerste les ging door op 15/09/2021, de 2de reeks start in september 2022. Lesgever en mentor, Werner Vitt, geeft les op de Duitse Fürst Pless Horn in Si mol. Werner geeft in een later stadium ook les op de parforcehoorn en op de Trompe d'Orleans.
Wie nog geen jachthoorn heeft, kan bij de firma Thomann.de een betaalbare starterkit bestellen. Naast een degelijke Fürst Pless Horn zit daar ook een boekje met partituren, borstel om mondstuk te reinigen en een demper om ongestoord thuis te kunnen oefenen bij.
Deze set kun je bestellen voor de prijs van 135,00€ via Thomann.de.
Je bent uiteraard vrij om een duurder/goedkoper model te kopen mocht je zelf geen Duitse Fürst Pless hebben.
Inschrijven
Helaas zit de lessenreeks van 2022 volledig vol.
Oefenen..
Deze stukken zijn relatief gemakkelijk thuis te oefenen.
Foto's © Alain Meessen
Wie is onze lesgever Werner Vitt? We stelden hem enkele vragen...
Ik ben afkomstig uit Duitsland en bijna 46 jaar getrouwd met een Vlaamse vrouw. In 1978 verhuisd naar België. Sinds 2009 heb ik tal van jagers het Plesshorn spelen geleerd. Ik heb het Belgische en het Duitse jachtexamen afgelegd en was gedurende 5 jaar verbonden aan het IJO als lesgever in West-Vlaanderen voor kleinwild.
Vandaag ben ik niet meer aktief als jager ten gevolge van gezondheidsproblemen, maar wel als blazer bij jacht- en andere ceremoniën die gelinkt zijn aan het jachtgebeuren.
Wanneer kwam je voor het eerst in contact met een muziekinstrument en wat was de aanleiding ertoe?
Mijn eerste muzikale sporen heb ik op school verdiend op de leeftijd van 9 jaar, met de beroemde en beruchte blokfluit. Gelukkig voor mijn familieleden duurde dit slechts 3 maanden. Maar sindsdien liet de muziek mij nooit meer los. Sindsdien heb ik heel wat muzikale wegen als autodidact bewandeld, tot in uiteindelijk in 2015 begon met de theoretische opleiding aan de muziekacademie. Mijn eerste praktijk in die setting was bijna vanzelfsprekend het French Horn. 3 jaar later kwam er nog alt- en tenorsax erbij, compositieleer en nu in september ook nog piano. Verder speel ik al 11 jaar Djembé in groepsverband en leerde ik mezelf jaren geleden banjo en mondharmonica.
Vanwaar de liefde voor de jachthoorn en je connectie met de jacht?
Vermits ik ben opgegroeid in een streek met zeer uitgestrekte bossen, was de jagerij even vanzelfsprekend als hier in Vlaanderen de wielerkoersen. Trofeeën aan de muur waren heel gewoon. Via een familievriend werd ik op 15-jarige leeftijd besmet met de jachtmicrobe die me sindsdien nooit meer verlaten heeft. Het Plesshoorn behoorde net zoals de buks tot de normale jachtuitrusting. De klanken van dit instrument hebben me niet meer losgelaten. Het was in onze streek ondenkbaar om een tableau te leggen zonder het dood blazen van het wild. Dit vanuit een natuurlijke reflex van respect voor de dieren.
Wat mogen de blazers-in-spe verwachten?
Eerst en vooral bij het begin proberen om de eerste tonen zelf te produceren. Verder het ritme van de signalen in verschillende toonhoogtes, de traditionele houding tijdens het blazen en natuurlijk ook enkele vaak gespeelde jachtsignalen. We zullen deze blaasoefeningen en signalen vaak moeten herhalen, Lippenbeheersing en ademtechniek zullen eveneens aan bod komen. Mijn streven is om een zelfstandige groep te laten groeien, die in een verdere toekomst op eigen benen kan functioneren en de vaardigheid bezit om samen met anderen te kunnen blazen.
Waarom starten we best met het Fürst Pless?
Oorspronkelijk was dit het ‘GSM’ van de jagerij Je kan het over grote afstanden horen, het is handig en klein vergeleken met het Parforcehoorn. Je kan het makkelijk over de schouder of op de rug hangen en een bluts doet geen afbreuk aan de klank. Het wordt met een trompetmondstuk bespeeld en dat is een beetje aangenamer voor de lippen dan het trompe-de-chasse dat een eerder pijnlijk gevoel veroorzaakt bij een beginner en een heel andere klank produceert. Het Parforcehoorn is het basinstrument onder de jachthorens en wordt gebruikt bij meer ceremoniële evenementen. Het is tevens veel groter in volume en zeker niet geschikt tijdens het aktieve jagen. Het gevaar op deformatie bij stoten of vallen is veel groter dan bij het Fürst-Pless.
Waar staat iemand na een eerste lessenreeks van 10?
Dit is een moeilijk te beantwoorden vraag. Het hangt er van af hoeveel iedere deelnemer zelf oefent. Volgens mij is het nodig om dagelijks enkele minuten te oefenen, zeker een 3 à 5 minuten en wel om de spieren van de lippen te trainen. Het is niet nodig om telkens het hele instrument hiervoor te gebruiken, enkel het mondstuk kan ook al dienen. Dit bespaart mogelijks ook familiale spanningen, want de eerste pogingen zijn meestal niet voor publiek geschikt. Die korte tijdspanne is ook extra om de spieren niet te overbelasten, ze hebben tijd nodig om te wennen. Ik kan ondertussen al een half uur lang spelen, maar dit is ten gevolge van intensief opgebouwde training, vergelijkbaar met lange afstand lopen.
Heb je tips ter voorbereiding?
Zet je hoorn aan de lippen en probeer. Ik zal elke leerling persoonlijk bijstaan en verder helpen in zijn/haar ontwikkeling. Ik heb bewust gekozen om een tijdspanne van 3 weken te laten tussen de lessen, om stress en prestatiedruk te verminderen. Eens je goed bent vertrokken met het jachthoorn blazen, zal je in het bos kippenvelmomenten kunnen beleven. Ook de kameraadschap onder de blazers onderling, zelfs internationaal, is hartverwarmend. Elke ancien weet van zichzelf welke weg hij heeft afgelegd en waardeert je inzet. Zelfs al spreekt men niet dezelfde taal, de muziek zal verbindend werken en de klanken zijn overal gelijk. Zo gaat er een nieuwe wereld open.